Młodzi, zdolni, kosmiczni – o sukcesach polskich naukowców
wtorek, 28 listopada 2023
Kosmos bez teleskopu. Jak za pomocą internetu wcielić się w astronautę?
Kosmos blisko nas
Młodzi, zdolni, kosmiczni – o sukcesach polskich naukowców

Zawody European Rover Challenge 2023, (fot. https://roverchallenge.eu/)

W ostatnich latach Polska poczyniła znaczne postępy w badaniach i technologii kosmicznej. Kraj jest aktywnym uczestnikiem europejskich programów kosmicznych, a jego młodzi naukowcy i inżynierowie brali udział w różnych misjach i projektach kosmicznych. Okazuje się, że na ścieżkę kosmicznej kariery można wstąpić już w szkole podstawowej.

Z myślą o młodzież w wieku od 15 do 18 lat organizowany jest konkursu „Endeavour” prowadzony m.in. przez POLSA. Spośród nadesłanych zgłoszeń zostanie wybranych czworo przedstawicieli Polski, którzy w lipcu 2024 r. będą szkolili się przez tydzień u specjalistów z branży kosmicznej w U.S. Space & Rocket Center w Stanach Zjednoczonych.

Przyznawane od 2019 r. stypendium Al Worden „Endeavour” to międzynarodowa inicjatywa zachęcająca młodych ludzi do podjęcia kariery naukowców, inżynierów lub odkrywców. Dotychczas w programie wzięli udział uczniowie z USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Chile, Singapuru, Australii i Bahrajnu. W Polsce konkurs o stypendium "Endeavour" jest organizowany po raz pierwszy. Jego celem jest m.in. zachęcenie młodych ludzi z Polski do zainteresowania naukami ścisłymi i wskazanie na interdyscyplinarność branży kosmicznej.

O Studenckim Kole Astronautycznym

Kluby naukowe i programy edukacyjne w Polsce przyczyniają się do kształtowania młodych talentów w nauce i technologii, w tym w dziedzinach związanych z przestrzenią kosmiczną. Kluby te często zapewniają studentom możliwość angażowania się w praktyczne projekty, uczestniczenia w konkursach i pracy nad rzeczywistymi wyzwaniami naukowymi. Młodzi naukowcy korzystają z opieki mentorskiej, dostępu do zasobów i kontaktu z szerszą społecznością naukową.

Warto tu wymienić Studenckie Koło Astronautyczne (SKA) działające przy Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Zrzesza ono osoby zainteresowane tematyką astronautyczną i astronomiczną. Jego członkami są i byli studenci z prawie wszystkich wydziałów Politechniki Warszawskiej. Głównym celem SKA jest zdobywanie i pogłębianie wiedzy z zakresu astronautyki i astronomii oraz jej propagowanie zarówno wśród młodzieży i studentów, jak i wśród dorosłych. Praca w SKA stała się niejednokrotnie inspiracją badań naukowych, prac przejściowych oraz dyplomowych.

Członkowie koła uczestniczą również w międzynarodowych konferencjach (głównie organizowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną), targach czy piknikach naukowych. Zdobywają wiedzę z zakresu technologii kosmicznych na różnorodnych warsztatach, sympozjach, czy praktykach (nierzadko poza granicami Polski), następnie wykorzystując ją przy realizacji projektów.

Studenci należący do SKA startują w międzynarodowych konkursach, takich jak np.: REXUS/BEXUS, Fly Your Thesis, czy University Rover Challenge. Biorą też udział w projektach edukacyjnych organizowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną, takich jak ESEO, czy ESMO, a także realizują również projekty własne.

Siła kół naukowych

Podobne koła naukowe funkcjonują przy większości polskich uczelni technicznych. Przy Politechnice Poznańskiej działa PUT Rocketlab, a przy Politechnice Wrocławskiej – PWr In Space. To między innymi z tych kół astronautycznych wywodzi się część dotychczasowych stażystów i obecnych pracowników ŚBŁ-Instytutu Lotnictwa realizującego projekty kosmiczne.

Sektor inżynierii kosmicznej w Akademii Górniczo-Hutniczej jest z sukcesami rozwijany właśnie przez studenckie koła naukowe. Zespół AGH Space Systems jest zwycięzcą konkursu łazików marsjańskich European Rover Challenge. Z kolei studenci z SpaceTeam AGH zajęli 2. miejsce w konkursie na budowę przenośnika księżycowego regolitu organizowanym w USA. Ostatnio członkinie koła naukowego AstroBio AGH wzięły udział w pierwszej w pełni żeńskiej analogowej misji kosmicznej uczestnicząc w eksperymentach związanych z produkcją żywności czy optymalizacją zużycia wody.

Na kosmicznych wakacjach

Dziedzina badań kosmicznych jest dynamiczna. Aby być na bieżąco z konkretnymi osiągnięciami lub sukcesami młodych polskich naukowców i kół naukowych w dziedzinie przestrzeni kosmicznej warto zaglądać do aktualnych artykułów prasowych, publikacji naukowych, czy też oficjalnych stron internetowych organizacji takich jak Polska Agencja Kosmiczna czy uczelni o silnych korzeniach kosmicznych. Ponadto na platformach mediów społecznościowych lub kanałach komunikacji naukowej można znaleźć informacje przedstawiające osiągnięcia młodych naukowców.

Okazuje się, że na ścieżkę kosmicznej kariery można wstąpić już w szkole podstawowej. Co roku POLSA ogłasza konkurs dla dzieci i młodzieży pod hasłem „Moje kosmicznej wakacje”. Oceniane są w nim zainspirowane kosmosem prace plastyczne, literackie i materiały multimedialne. Konkurs ma na celu zachęcanie młodych ludzi do zainteresowania się tematyką podboju kosmosu.

W roku 2023 wpłynęło aż 250 prac konkursowych. Uczniowie szkół podstawowych oraz tegoroczni absolwenci tworząc instalacje artystyczne, filmy, układy choreograficzne czy prace plastyczne opowiadali o swoich kosmicznych, wakacyjnych przygodach.

Kolejna edycja konkursu rusza już w czerwcu. Kosmiczna przygoda naukowa jest w zasięgu ręki!